Jednym ze sposobów efektywnego uczenia się, jest takie sporządzanie notatek, aby były one pomocne w przygotowaniach
do egzaminów, sprawdzianów, kartkówek czy w czasie pracy nad zadaniem domowym.
Uczniowie na ogół notują w zeszytach przedmiotowych według określonego schematu: data, temat, numer kolejnej lekcji
i notatka, która czasem bywa bardzo nieczytelna i nie ułatwiająca kontrolowania przebiegu zajęć (np. toku rozwiązania zadania).
Wymienione elementy są niezwykle ważne, bo przecież data i numer lekcji stanowią punkt odniesienia w czasie, temat
to główny wątek (który powinien nawet być elementem wyróżnionym), notatka – zapis definicji, twierdzeń, wzorów oraz kolejnych etapów rozwiązania zadania. Dobrą praktyką jest zapisywanie w zeszycie treści zadań, bo łatwo wówczas wrócić
do takiego zadania i zweryfikować jego treść z rozwiązaniem i odpowiedzią, szczególnie wtedy, gdy np. w klasie ósmej chcemy wrócić do zadań z młodszych klas (pod warunkiem, że takie zeszyty posiadamy). Z moich obserwacji oraz obserwacji innych nauczycieli, wynika, że uczniowie często odchodzą od notowania definicji i twierdzeń uważając, że „nie będą marnować czasu na pisanie” gdy można to znaleźć w Internecie. Nie zapominajmy jednak, że pisanie pozwala na lepsze utrwalenie podanych informacji. Pisząc także się uczymy.
W latach 40 ubiegłego wieku, Walter Pauk (profesor Uniwersytetu Cornella w Australii, gdzie był dyrektorem Centrum Czytania) stworzył Cornell Notes – system notowania, mający na celu uporządkowanie klasycznego sposobu notowania,
a przez to wykorzystanie go w najefektywniejszy sposób. Metoda Cornella zawiera wszystkie elementy notatki klasycznej,
są one jednak przedstawione w ściśle określony sposób.
Oto kartka przygotowana do notatki metodą Cornella:
Kartkę dzielimy na cztery części. Obszar A to miejsce na zapisanie tematu lekcji lub głównego wątku zajęć, dobrze jest także właśnie tutaj umieszczać datę. Pole B przeznaczone jest na wpisanie tzw. słów kluczy, głównych haseł pojawiających się
na lekcji czy pytań do nauczyciela. Obszar C to miejsce na właściwą notatkę, która może być tradycyjna, ale także punktowa czy graficzna. Warto rysować w tej części, zwłaszcza jeśli taka metoda pozwala nam lepiej zapamiętywać.
Obszar D (stanowiący około 1/3 powierzchni kartki) przeznaczony jest na podsumowanie notatki lub krótkie streszczenie.
Poniżej przygotowana przeze mnie przykładowa kartka z zeszytu, pokazująca jak mogłaby wyglądać notatka dotycząca twierdzenia Pitagorasa zrobiona z zastosowaniem metody Cornella.
To co uczeń wykonuje na lekcji, to część A, B i C. Część D (podsumowanie) uzupełnia po powrocie do domu – streszcza informacje zapisane w notatce, a tym samym odtwarza przebieg lekcji. Gdy chce powtórzyć materiał przed egzaminem, zakrywa notatkę i korzystając ze słów kluczy, haseł, pytań do tekstu (część B) przywołuje twierdzenia, definicje, śledzi tok rozumowania w zadaniach.
Walter Pauk zalecał także używanie kolorów podczas notowania. Jednego koloru do tego samego typu informacji,
np. czerwonego do definicji, zielonego do twierdzeń. Nie przesadzając jednak. Użycie co najwyżej czterech kolorów powoduje, że treści są bardziej czytelne i łatwiejsze do odnalezienia, a jednocześnie nie ma efektu przekolorowania.
To wszystko. Tak niewiele i tak wiele. Może warto, choćby eksperymentalnie wprowadzić taką metodę notowania na lekcjach. Pamiętajmy, że pozytywne efekty mogą być odsunięte w czasie, ale naukowo udowodniono, że są.
I już na koniec. Walter Pauk żył 105 lat. Większość swojego życia poświęcił badaniom nad efektywnym uczeniem się.
Został uznany za „jednego z najbardziej wpływowych profesorów w dziedzinie edukacji rozwojowej i umiejętności uczenia się”.
Zmarł 9 grudnia 2019 roku.
Lidia Okrzesa
nauczyciel doradca metodyczny z matematyki
Wykorzystałam:
https://klosinski.net/notatki-metoda-cornella-i-mapy-mysli/
https://en.wikipedia.org/wiki/Cornell_Notes
https://en.wikipedia.org/wiki/Walter_Pauk