Konieczność nauczania zdalnego spadła na nauczycieli oraz uczniów nagle. Dla wielu z nas jest to całkiem nowe doświadczenie.
W czasie pandemii uczniowie mierzą się nie tylko z trudnościami związanymi z nauką i obawami o egzaminy, lecz także z ogólną niepewnością i po prostu samotnością.
W jaki sposób może działać samorząd uczniowski w czasie pandemii, realizując swoją misję tak, by wspierać nie tylko uczniów, lecz także nauczycieli? Jak rozwiązać to teraz, gdy mamy między sobą wyłącznie kontakt zdalny?
Taką właśnie propozycję pomysłów na działania samorządu uczniowskiego i sposobów na efektywne planowanie ich pracy przedstawię w niniejszym artykule.
Najpierw chciałabym się zastanowić nad sensem i potrzebą istnienia samorządu uczniowskiego.
Czym jest samorząd?
Ustawa o systemie oświaty – mówi, że Samorząd tworzą wszyscy uczniowie szkoły (art. 55). Członkiem samorządu uczniowskiego uczniowie stają się automatycznie w chwili przyjęcia ich do szkoły. Przestają nim być w momencie, gdy tą szkołę opuszczają.
Samorząd uczniowski jest organizacją działająca na rzecz uczniów i zarządzaną przez uczniów. To uczniowie decydują, jakimi sprawami samorząd będzie się zajmował. Dlatego pole działania samorządu ogranicza jedynie jego wyobraźnia.
Samorząd reprezentuje interesy uczniów wobec nauczycieli, rodziców, administracji oświatowej. Poprzez swoje działanie wywiera wpływ na życie szkoły, może współdecydować o sprawach jej dotyczących. Ustawa o systemie oświaty mówi, że Samorząd jest jedynym reprezentantem ogółu uczniów.
Samorząd jest organizacją demokratyczną. Uczniowie wybierają swoich przedstawicieli, mogą też sami na każdym etapie uczestniczyć w tworzeniu i realizacji programu pracy samorządu.
Każdy uczeń szkoły ma prawo wpływać na to, co się w niej dzieje. Może z tego prawa korzystać na różne sposoby – organizując szkolną grupę filmową lub drużynę piłki ręcznej, uczestnicząc w spotkaniach kół zainteresowań, dekorując salę gimnastyczną na imprezę szkolną, pisząc artykuły do szkolnej gazetki, tworząc stronę internetową lub organizując wystawę fotografii. Te i wiele innych działań uczniowskich to właśnie aktywność samorządu uczniowskiego – możliwości jest tyle, że każdy może znaleźć coś dla siebie!
Daje to każdemu uczniowi szansę znalezienia swojego miejsca w szkole. A więc samorządy uczniowskie – mają MOC!!!
Ankieta – jak działają samorządy uczniowskie w Waszej szkole?
Przed przystąpieniem do czytania dalszej części artykułu bardzo proszę o wypełnienie krótkiej anonimowej ankiety utworzonej w formularzu Google.
Proszę wejść na link: https://forms.gle/AfsADGfC5b6sNnCy7 i odpowiedzieć na 4 pytania dotyczące tego, czy samorząd uczniowski w waszej szkole w okresie pandemii przegrupował siłę i zaistniał online.
Po co nam samorząd uczniowski w czasie zdalnej edukacji?
Jak już wspomniałam wcześniej samorząd uczniowski to społeczność wszystkich uczniów szkoły. Czas izolacji to czas, kiedy realna społeczność jest bardzo potrzebna. W tym wyjątkowym czasie może ta społeczność uczniowska okazać się sprawna lub też zupełnie nie funkcjonować. Jest to trudny czas, ale jest też szansa żeby zrobić cos nowego. Są też pewne plusy: można odejść od szkolnej rutyny i schematów działania. Jest łatwiejszy kontakt między uczniami, ponieważ wszyscy są online. W tych warunkach gdy samorząd pracuje zdalnie kluczowa jest inicjatywa uczniów. Teraz samorząd może być bardziej uczniowski, czyli opiekunowie mogą odgrywać mniejszą rolę. Normalnie uczniowie zazwyczaj czekają, aż opiekunowie cos wypracują, wskażą drogę, pomysły. Teraz pałeczkę można przekazać uczniom. Niestety nie uda się tego zrobić bez chęci i motywacji wewnętrznej uczniów.
OBSZARY ZAANGAŻOWANIA SAMORZADU UCZNIOWSKIEO:
- Obszar I: Samorząd uczniowski wyraża głos uczniów o tym, czego potrzebują w zakresie edukacji zdalnej, a dzięki temu może wspierać nauczycieli i dyrekcję w lepszej organizacji tej pracy.
Uczniowie mają teraz dużo niepewności (kiedy wrócimy do szkoły, co z egzaminami i maturą) – jest potrzeba, żeby zbadać, dowiedzieć się jak działa w naszej szkole nauczanie zdalnie. Czy jest wysyłany tylko materiał, jak dużo, czy są organizowane spotkania, rozmowy, czy uczniowie są dobrze oceniani.
- Obszar II: Wspiera wykluczonych uczniów – w zakresie technicznym oraz pod innymi względami (nieodnajdujących się dobrze w tej sytuacji).
- Obszar III: Dba o utrzymanie komunikacji i poczucia wspólnoty – na poziomie klasy i szkoły – buduje poczucie, że jesteśmy razem pomimo oddzielenia.
Co może robić samorząd uczniowski w czasie edukacji zdalnej?
Spróbuję teraz przedstawić propozycje pomysłów w trzech wyżej wymienionych obszarach działania SU.
Obszar I:
Wyrażanie głosu uczniów o tym, czego potrzebują w zakresie edukacji zdalnej:
- zbadajcie potrzeby uczniów w zakresie ich uczenia się,
- porozmawiajcie wspólnie o rozwiązaniach, przedstawicie je nauczycielom i dyrekcji,
- podzielcie się swoimi pomysłami jak lekcje zdalne mogą wyglądać, pomóżcie nauczycielom poznać nowe narzędzia i sposoby pracy – szczególnie te przez was lubiane.
(pomysł 1- link do przykładowej ankiety -> https://forms.gle/jQy4CJSxjiFbtJhLA )
Obszar II:
Wspieranie wykluczonych uczniów – w zakresie technicznym oraz pod innymi względami:
- brak sprzętu – możliwość uzyskania wsparcia od szkoły/innych uczniów,
- osamotnienie i izolacja – tworzenie sytuacji w których osoby mogą ze sobą porozmawiać, podzielić się problemami,
- problemy osobiste, rodzinne, depresja – wspieranie w znalezieniu miejsc i osób, które mogą pomóc.
Obszar III:
Dbanie o utrzymanie komunikacji i poczucia wspólnoty:
- organizowanie miejsc do dyskusji/ kontaktu dla klasy i szkoły,
- wspólne aktywności np. Dzień ziemi ( https://globalna.ceo.org.pl/aktualnosci/festiwal-internetowy-na-dzien-ziemi?fbclid=IwAR2GkzjXTZFEOmerJCiokTFWC70Fvz5-KeZRu6kzQiJSpuQxwgJQ3aNnca0 ),
- ustalenie, jak chcemy zakończyć rok szkolny jeśli nie będziemy mogli się spotkać?
Ciekawa jestem jakie macie inne pomysły na działania lub co już realizujecie. Proszę o komentarze.
Czy macie jakieś ciekawe pomysły na organizację zakończenia roku dla klas maturalnych online? Bardzo przykryty to fakt, że dostaną tylko świadectwo przez e-mail, bez pożegnania.
Podsumowanie:
Samorząd uczniowski powinien w tej sytuacji podtrzymywać komunikację pomiędzy uczniami, wzmacniać relacje oraz zadbać o najsłabszych i potencjalnie wykluczonych.
Artykuł inspirowany udziałem w webinarium – organizatorem którego było Centrum Edukacji Obywatelskiej. Działanie jest prowadzone w ramach programu Szkoła Ucząca się realizowanego przez CEO we współpracy z Polsko-Amerykańską Fundacją Wolności.
Katarzyna Ćwiąkała