Szanowni Państwo przed nami pierwszych kilkanaście dni nowego roku szkolnego 2022/23. Wierzę w to, że żaden nauczyciel, rozpoczynając rok szkolny, nie ma złych intencji. A jednak zdarza nam się wszystkim popełniać błędy (doświadczonym i początkującym nauczycielom).
Większość z nas w połowie września ma w głowie mętlik. Chcielibyśmy zacząć jak najszybciej realizować podstawę programową, jednocześnie starając się poznać lub na nowo zintegrować naszych uczniów, najlepiej jeszcze podczas wycieczki lub wyjazdu.
Staramy się od pierwszych dni narzucać swoją władzę, aby uczniowie „nie wchodzili nam na głowę”. Wprowadzamy zasady zachowania w klasie (kontrakt klasowy) i przedstawiamy konsekwencje ich nieprzestrzegania, ustalamy granice. Często to my – nauczyciele spisujemy te zasady, ale tak kierujemy dziećmi, aby były przekonane, że to one je ustaliły.
Zapewne obserwujemy niekiedy, jak nasza klasa pogrąża się w chaosie, uczniowie nie pracują tak efektywnie jakbyśmy tego chcieli. Nieraz staramy się wymusić ich uwagę, żeby nie zasypiali – używamy podniesionego głosu: „słuchajcie, to jest ważne, to może by na egzaminie”. Jesteśmy źli, kiedy podczas naszych wywodów uczniowie spoglądają za okno, przysypiają lub sporządzają misterne rysunki niezwiązane z tematem lekcji. Frustrujemy się, kiedy wyniki ich pierwszych sprawdzianów nie odzwierciedlają naszej ciężkiej pracy.
Moje wskazówki:
- Zamiast klasowego kontraktu. Aby określić, co pomaga, a co utrudnia współdziałanie w klasie, podzielmy uczniów na kilkuosobowe grupy i poprośmy ich, aby na kartkach dokończyli zdania:
– w klasie czuję się dobrze, gdy…
– w klasie przeszkadza mi, gdy…
Każda z grup prezentuje swój plakat. Następnie prosimy, aby uczniowie zastanowili się, jakie zasady klasowe powinny zostać wprowadzone, aby każdy uczeń w klasie czuł się dobrze. Te zasady powinny być sformułowane w sposób pozytywny, np. „na lekcje przychodzimy punktualnie”, a nie „nie spóźniamy się na lekcje”.
- Od czasu do czasu oddajmy ster uczniom. Czasami zamilknijmy na lekcjach, aby uczniowie mogli przemówić i zacząć samodzielnie odkrywać, działać, dociekać i próbować…oraz popełniać błędy. Nie mówmy zbyt dużo na lekcjach, zamiast tego stwarzajmy naszym uczniom możliwości do samodzielnego zgłębiania wiedzy i odkrywania. My – nauczyciele „gadamy” za dużo: omawiamy temat, wydajemy polecenia, bo chcemy uczniów przygotować na to, czego mają się nauczyć, potem „gadamy” by ich tego nauczyć, a potem omawiamy co się właśnie nauczyli.
- W chwilach wątpliwości jako nauczyciele przedmiotu czy wychowawcy, zadajmy sobie proste pytanie: „Czy chciałbym być uczniem w mojej klasie?”.
- M&Ms. Moja sprawdzona – smaczna zabawa na przełamanie lodów w klasie ponadpodstawowej. Każdy bierze cukierek z paczki krążącej po klasie. Danemu kolorowi cukierka odpowiadają pytania.
- Ankieta na dobry start. Jeśli w tym roku szkolnym jesteście odpowiedzialni za sprawy wychowawcze zapewne zależy wam, aby zaopiekować się swoimi wychowankami najlepiej jak to tylko będzie możliwe, dlatego zachęcam was do zaproszenia uczniów i ich rodziców do wypełnienia naprawdę wartościowych ankiet (np. na pierwszym spotkaniu z rodzicami lub wysyłając wiadomość przez dziennik elektroniczny). Wiedza jaką uzyskacie dzięki temu będzie dla was bardzo przydatna w tym roku szkolnym.
Ankiety pochodzą z książki Pernille Ripp „Uczyć (się) z pasją” – inspiracja wykorzystana w szkole językowej Wallstreet Your English z Bochni.
Ankieta dla ucznia – początek roku szkolnego
Imię i nazwisko:
Opowiedz o sobie
- Co powinnam/powinienem o Tobie wiedzieć – wymień trzy najważniejsze Twoim zdaniem rzeczy.
- W czym jesteś naprawdę dobra/y?
- Jaka jest najprzyjemniejsza/najciekawsza/najlepsza rzecz, jaką zrobiłaś/eś tego lata?
- Czego najbardziej lubisz się uczyć (niekoniecznie w szkole)? Dlaczego?
- Co najbardziej lubisz robić, kiedy nie jesteś w szkole?
- Jaka jest najlepsza książka (lub książki), którą w życiu czytałaś/es?
- Jakie praktyczne umiejętności chciałabyś/chciałbyś zdobyć?
- Myślę, że ten rok szkolny będzie…
- Co lubisz w szkole?
- Czego nie lubisz w szkole?
- Najlepiej uczę się w klasie lub z nauczycielką/nauczycielem, która/y jest…
- Nad czym chciałabyś/chciałbyś popracować w tym roku szkolnym?
- Co chciałabyś/chciałbyś, żeby nauczyciele zauważyli w Tobie?
Ankieta dla rodziców – początek roku szkolnego
Imię i nazwisko rodzica:
Imię i nazwisko ucznia:
Proszę opowiedzieć o swoim dziecku
- Co powinnam powinienem wiedzieć o Waszym dziecku – proszę wymienić najważniejszą rzecz.
- Co jest jej/jego pasją?
- Na postępach w jakiej dziedzinie najbardziej Wam zależy?
- Jakie ogólne nastawienie ma Wasze dziecko w stosunku do szkoły i obecnej klasy?
- Nasze dziecko najlepiej uczy się, gdy nauczyciel…
- Najlepszymi przyjaciółmi naszego dziecka są…
- Nasze dziecko nie pracuje dobrze, kiedy…
- Jaka jest ulubiona książka Waszego dziecka?
- Czego obawia się (nie lubi) Wasze dziecko?
- W jaki sposób najlepiej zachęcić Wasze dziecko do nauki?
Proszę opowiedzieć o sobie i o Waszej rodzinie
- Jakie są Wasze największe oczekiwania związane z tym rokiem szkolnym?
- W jaki sposób chcecie być angażowani w edukację swojego dziecka?
- Jaką formę kontaktu ze szkołą preferujecie (email, telefon, spotkanie, dzienniczek ucznia)?
- Czy w Waszej rodzinie są jakieś szczególne zwyczaje lub tradycje, którymi chcielibyście podzielić się z klasą?
- Jakiego przedmiotu/dziedziny nie lubiliście w swojej szkole?
- Jaki przedmiot/dziedzinę lubiliście w swojej szkole?
- Myślę, że ten rok szkolny będzie…
- Jak wygląda w Waszej rodzinie typowe popołudnie po szkole?
- Kto jeszcze z Wami mieszka (rodzeństwo, zwierzęta domowe)?
- Co jeszcze powinnam wiedzieć, żeby pomóc Waszemu dziecku przejść przez ten rok z sukcesem?
Katarzyna Ćwiąkała- doradca metodyczny (obszar wspomagania: przedmioty zawodowe – szkoły
branżowe i technika)
Źródło i inspiracja: Pernille Ripp „Uczyć (się) z pasją. Jak sprawić, by uczenie (się) było fascynującą podróżą”