W listopadzie, grudniu i styczniu w Powiatowym Centrum Edukacji w Brzesku odbył się cykl spotkań nauczycieli przedmiotów zawodowych z powiatów: brzeskiego, bocheńskiego, tarnowskiego i dąbrowskiego w ramach sieci współpracy i samokształcenia pt.: „Formułowania wymagań edukacyjnych z przedmiotów zawodowych zgodnie z wymogami prawa oświatowego (cz.1 Ocenianie; cz.2 Praca z podstawą programową, cz.3 Praca z dokumentem, cz.4 Indywidualne konsultacje”).
Część 1: Ocenianie
W pierwszej części spotkania odświeżyliśmy sobie tematykę oceniania szkolnego. Szczegółowo omówiliśmy rozdział 3a Ocenianie, klasyfikowanie i promowanie uczniów w szkołach publicznych – Ustawy o systemie oświaty. Ustawa ta reguluje zasady oceniania – tam mamy szczegółowo opisany każdy krok nauczyciela dotyczący oceniania.
Ważnym punktem było określenie przez uczestników dokumentów, które pisze nauczyciel i które dotyczą oceniania. Zawarte są one w Ustawie o systemie oświaty Art. 44b. ust. 8:
– Wymagania edukacyjne niezbędne do otrzymania przez ucznia poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych z obowiązkowych i dodatkowych zajęć edukacyjnych, wynikających z realizowanego przez siebie programu nauczania
– Sposoby sprawdzania osiągnięć edukacyjnych ucznia
– Warunki i tryb otrzymania wyższych niż przewidywane rocznych ocen klasyfikacyjnych z zajęć edukacyjnych.
Doszliśmy do wspólnego wniosku, że uczeń otrzymuje ocenę za wiadomości, umiejętności lub za wiadomości i umiejętności. Oceny bieżące powinny być uzyskiwane z różnych form sprawdzania osiągnięć edukacyjnych (mamy do tego wiele narzędzi: kartkówkę, sprawdzian, odpowiedź ustną, projekt itp.).
Nauczyciel ustala ocenę (rozpoznaje co uczeń umie, wie, potrafi – czyli poziom i postępy w opanowaniu przez ucznia wiadomości i umiejętności w odniesieniu do wymagań edukacyjnych z podstawy programowej). Poziom – to jest to, co uczeń umie, wie, potrafi, a postęp – jak on się rozwija i czy w pełni wykorzystuje swoje możliwości.
Wszystkie prezentacje i materiały ze spotkań znajdują się na platformie e-learningowej Moodle
Powiatowego Centrum Edukacji w Brzesku Sieć współpracy i samokształcenia nauczycieli przedmiotów zawodowych.
Na koniec poruszyliśmy temat motywacji naszych uczniów. Wydaje się, że o motywacji powiedziano już wszystko, zwłaszcza podczas nauczanie zdalnego w czasie pandemii. Sporo było o:
– atrakcyjnych formach prowadzenia lekcji przez nauczycieli (mnemotechniki, metody aktywizujące, tik, mapy myśli, ciekawe notatki),
– zadbaniu o otoczenie, w którym przebywa uczeń (czy jest coś co go rozprasza, jego sposób pracy – np. uczenie się przy muzyce),
– refleksji na temat zadania i samego siebie – czyli świadomości po co to uczeń robi i co osiągnął w procesie uczenia się.
Inspiracją do naszych rozważań była książka Andrzeja Tucholskiego „I co z tym zrobisz – rozwiń swoją wysokosprawczość”.
Zapraszam Państwa do obejrzenia komiksu inspirowanego książką, narysowanego przez uczniów.
„Dajcie mi punkt podparcia, a poruszę Ziemię” powiedział ponad 2000 lat temu Archimedes, chyba po raz pierwszy formułując zasady rządzące działaniem dźwigni, czyli mechanizmu znanego ludzkości od dawna. Myślę, że ten czysto techniczny temat doskonale podsumowuje jeden z najważniejszych niuansów ludzkiej psychiki. W sumie w starożytności granice między matematyką a fizyką i filozofią były niewyraźne.
Słowa Archimedesa można przedstawić też tak: „Dajcie mi wystarczająco długą dźwignię i wystarczająco mocną podporę, a sam jeden poruszę cały glob”.
Rys. 1. Dźwignia składa się z dźwigni właściwej i z punktu podparcia. Służy np. do podnoszenia dużych ciężarów.
Uprośćmy i przyjmijmy, że na bohaterów tego komiksu nie działają żadne dodatkowe, zewnętrzne siły.
Rys. 2. By podnieść cięższy obiekt, możemy użyć większej siły (strzałka).
Rys. 3. Możemy też użyć zwykłej siły, ale wydłużyć dźwignię.
Generalnie to bardzo proste. Teraz zauważmy, że podobnie działa człowiek.
Rys. 4. Wkładamy pewien wysiłek, starania (strzałka) i używając naszych umiejętności (dźwignia) osiągamy coś wymarzonego.
Rys. 5. Jeśli coś wymarzonego jest trudne, musimy się bardziej napocić (większy prezent, duże starania=strzałka).
Rys. 6. Możemy też postarać się o nowe lub polepszone umiejętności, które zwiększą skuteczność naszych starań. Innymi słowy, jeśli przez jakiś czas wykażemy się siłą i determinacją, by nauczyć się języka, oprogramowania- potem przez resztę zawodowego życia będzie funkcjonowało nam się trochę łatwiej.
Czas na wniosek. Jasne jest to, że mądra i zdeterminowana praca (nauka zawodu) to prawie zawsze dobry pomysł. Bez starania się – bez tej strzałki naciskającej dźwignię Twojego życia, nigdy nie ruszysz z miejsca, bo rzeczywistość rzadko ma w zwyczaju obdarowywać ludzi prezentami w myśl stwierdzenia: kto nie pracuje, ten nie ma.
Jasne jest, że dążenie do biegłości w obsłudze nowych narzędzi, to również prawie zawsze dobry pomysł. Bez zdobywania nowych kompetencji, umiejętności, bez „wydłużania swojej dźwigni”, możemy w pewnym momencie poczuć, że staramy się bardzo, a efekt jest niezadowalający. Życie ma to do siebie, że postęp technologiczny jest ogromny, więc swoje chęci koniecznie należy wspierać rozwojem, nauką, aby po prostu sprostać tym zmianom.
Ale to nie wszystko…
Założyliśmy, że na naszych bohaterów nie działają żadne dodatkowe siły. Jednak w prawdziwym świecie zawsze na wszystko działają jakieś dodatkowe, zewnętrzne siły: zdrowie, warunki do uczenia się, wyrozumiali i wspierający rodzice, relacje z kolegami.
Należy więc pamiętać nie tylko o własnej determinacji i umiejętnościach, ale też o mądrym zarzadzaniu swoim otoczeniem i o tym, że ono ma na nas wpływ.
Wróćmy do Archimedesa. Skupiliśmy się na dźwigni, na sile nacisku, na ciężarze podnoszonego obiektu, czyli niejako powiedzieliśmy, że problem motywacji i rozwiązanie tkwi w uczniu. Potem ustaliliśmy, że problem z motywacją, uczeniem się, związany jest również z otoczeniem, sytuacją polityczną, finansami czy rodziną.
A przecież słowa Archimedesa brzmią: „Dajcie mi punkt podparcia, a poruszę Ziemię”.
Tym punktem podparcia może być sens życia, czyli odpowiedź na pytanie: „po co to robię” lub „dlaczego” cokolwiek robię.
A więc do motywacji potrzeba zarówno siły, determinacji (strzałka z obrazka, starania) jaki i umiejętnie aktualizowanych umiejętności (dźwignia z obrazka). Przydadzą się też dobre relacje z otoczeniem i poczucie sensu.
Wierzę w Ciebie!!
Inspiracja: https://andrzejtucholski.pl/wysokosprawczosc/