Zmiany, zmiany, zmiany. Nieustająco zmieniająca się rzeczywistość szkolna. I my, nauczyciele, którzy musimy o tych zmianach wiedzieć, być świadomi tego co nas obowiązuje i czego musimy przestrzegać.
Poniżej przedstawiam wiedzę niezbędną.
- Priorytety polityki oświatowej państwa.
8 lipca Ministerstwo Edukacji i Nauki przedstawiło podstawowe kierunki realizacji polityki oświatowej państwa w roku szkolnym 2022/2023. To 9 bardzo ważnych dla każdej szkoły punktów, z których pierwsze miejsce zajmuje „wychowanie zmierzające do osiągnięcia ludzkiej dojrzałości poprzez kształtowanie postaw ukierunkowanych na prawdę, dobro i piękno, uzdalniających do odpowiedzialnych decyzji”. Kolejne punkty mówią o: „wspomaganiu wychowawczej roli rodziny”, „ochronie i wzmacnianiu zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży”, „umożliwieniu uczenia się języka łacińskiego już od szkoły podstawowej”, „doskonaleniu kompetencji nauczycieli do pracy z uczniami przybyłymi z zagranicy”, „wspomaganiu kształcenia w szkołach ponadpodstawowych w związku z nową formułą egzaminu maturalnego od 2023 roku”, „wdrażaniu Zintegrowanej Strategii Umiejętności 2030”, rozwijaniu umiejętności metodycznych nauczycieli w zakresie TIK, wsparciu nauczycieli
w rozwijaniu umiejętności uczniów z wykorzystaniem pomocy z programu „Laboratoria przyszłości”, podnoszenie jakości kształcenia.
Każdy punkt bardzo obszerny i wymagający.
- Awans zawodowy nauczycieli.
Od pierwszego września nie ma czterech stopni awansu zawodowego nauczycieli, a trzy: nauczyciel początkujący, mianowany i dyplomowany. Nauczyciel początkujący (rozpoczynający pracę w zawodzie) będzie odbywał nie staż a przygotowanie do zawodu. Nauczycielowi odbywającemu przygotowanie do zawodu dyrektor przydziela tzw. mentora, o którego zadaniach mówi rozporządzenie. Mentor, zgodnie z zapisami „obowiązany jest poszerzać swoją wiedzę i doskonalić umiejętności w wakresie niezbędnym do pełnienia funkcji mentora”.
Zwracam szczególną uwagę na ważną rolę doradcy metodycznego w kwestiach związanych z awansem zawodowym nauczyciela.
Art. 9fa. 1. W drugim roku odbywania przygotowania do zawodu nauczyciela, przed dokonaniem oceny pracy, w obecności:
1) dyrektora szkoły;
2) mentora, o którym mowa w art. 9ca ust. 11;
3) doradcy metodycznego albo nauczyciela-konsultanta, albo przedstawiciela organu sprawującego nadzór pedagogiczny, albo nauczyciela dyplomowanego, który naucza tego samego przedmiotu lub prowadzi ten sam rodzaj zajęć, zatrudnionego w tej samej lub innej szkole.
pkt 5. W ostatnim roku odbywania przygotowania do zawodu nauczyciela nauczyciel, który w tym okresie uzyskał co najmniej dobrą ocenę pracy, jest obowiązany przeprowadzić zajęcia, w wymiarze
1 godziny, w obecności komisji powołanej przez dyrektora szkoły. W składzie tej komisji wymieniony został również doradca metodyczny.
Wiele ważnych zapisów także w kwestii odwoławczej, nauczycieli szkół za granicą, zasad nawiązywania i rozwiązywania umów o pracę, stawek średniego wynagrodzenia nauczycieli, świadczenia na start dla nauczycieli początkujących, przepisów przejściowych dla osób, które są w trakcie trwania stażu.
- Dodatkowa godzina dla nauczyciela
W artykule 42 Karty Nauczyciela dodano paragraf 2f o brzmieniu:
„W ramach zajęć i czynności, o których mowa w ust. 2 pkt 2, nauczyciel jest obowiązany do dostępności
w szkole w wymiarze 1 godziny tygodniowo, a w przypadku nauczyciela zatrudnionego w wymiarze niższym niż 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć – w wymiarze 1 godziny w ciągu 2 tygodni, w trakcie której, odpowiednio do potrzeb, prowadzi konsultacje dla uczniów, wychowanków lub ich rodziców.” Nie ma znaczenia stopień awansu zawodowego ani rodzaj umowy o pracę, a jedynie wymiar zatrudnienia.
- Pedagog specjalny w szkole
Nauczyciel o wymaganych kwalifikacjach pilnie potrzebny w każdej szkole. Warto uważnie przeanalizować zadania pedagoga specjalnego, aby współpraca była owocna dla każdej ze stron (nauczycieli, rodziców a przede wszystkim uczniów). Pedagog specjalny w ramach współpracy
z nauczycielami ma pomagać w rozwiązywaniu problemów dydaktycznych i wychowawczych uczniów, współpracować z zespołem opracowującym IPET (nie tylko współpracować przy opracowywaniu ale także przy realizacji), wspierać nauczycieli także m.in. w doborze metod, form kształcenia i środków dydaktycznych. To duże wyzwanie dla tych nauczycieli specjalistów.
Link do szczegółowych informacji dotyczących zadań pedagoga specjalnego
Na zakończenie może warto zwrócić uwagę na to, co w szkole jest konieczne, co musimy a czego nie musimy, ale możemy.
- Nie ma przepisów prawa zobowiązujących nauczycieli do przygotowywania rozkładów nauczania oraz planów wynikowych;
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 22 lutego 2019 roku w sprawie oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów 7. 1. mówi o ocenach rocznych i końcowych (opisuje stopnie według skali (od 1 niedostateczny do 6 celujący), ale podkreślam rocznych i końcowych
- 12. „Ocenianie bieżące z zajęć edukacyjnych ma na celu monitorowanie pracy ucznia oraz przekazywanie uczniowi informacji o jego osiągnięciach edukacyjnych pomagających
w uczeniu się, poprzez wskazanie, co uczeń robi dobrze, co i jak wymaga poprawy oraz jak powinien dalej się uczyć.” Z czego wynika, że prawo nie obliguje do wystawiania ocen bieżących (cyfrowych), a właśnie do informowania ucznia o jego mocnych i słabych stronach, sposobach poprawy i dalszym rozwoju; - W swojej pracy nie musimy (a także uczniowie) korzystać z podręcznika, zeszytów ćwiczeń
a nawet zeszytów. Nie ma takich zapisów prawnych; - Nie ma konieczności zadawania zadań domowych, a przede wszystkim nie można postawić oceny niedostatecznej za brak zadania domowego.
Nasza praca musi opierać się na przepisach prawa, prawa oświatowego, i pamiętajmy, że „ignorantia legis neminem excusat” z łac. nieznajomość prawa nikogo nie usprawiedliwia.
Dużych i małych sukcesów w nowym roku szkolnym!
Lidia Okrzesa
nauczyciel doradca metodyczny z matematyki