Artykuł z udziału w III Forum Edukacji Zawodowej Europass i Euroguidance w Warszawie pt. Wyzwania i perspektywy edukacji cyfrowej wobec wymagań rynku pracy zorganizowanym w dniach 15-16 czerwca 2023 r. przez Krajowe Centrum Europass i Euroguidance oraz Krajowy Zespół Ekspertów ds. Kształcenia i Szkolenia Zawodowego EVET działające w ramach Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji.
Forum Edukacji Zawodowej Europass i Euroguidance to coroczna konferencja, której przedmiotem jest dyskusja na tematy ważne dla rozwoju edukacji branżowej i zawodowej w Polsce, a także wspieranie i promowanie edukacji branżowej w Polsce, a także europejskiego obszaru mobilności edukacyjno-zawodowej wśród polskiej społeczności doradców zawodowych, doradców metodycznych, nauczycieli i kadry szkół zawodowych, techników, wyższych szkół zawodowych, izb rzemiosła, przedstawicieli Ochotniczych Hufców Pracy oraz przez osoby bezpośrednio zainteresowane rozwojem zawodowym.
Tematem przewodnim tegorocznego Forum były: „Wyzwania i perspektywy edukacji cyfrowej wobec wymagań rynku pracy”. Program dotykał kluczowych zagadnień, jakie wiążą się ze skutecznym planowaniem kariery w dobie edukacji cyfrowej. Przyjrzeliśmy się narzędziom cyfrowym pomocnym podczas rekrutacji, budowaniu swojego wizerunku w Internecie w kontekście poszukiwania pracy. Rozmawialiśmy na temat wyzwań stojących w obszarze zawodowych umiejętności cyfrowych. Dodatkowo zgłębiliśmy temat najważniejszych umiejętności cyfrowych jakie powinien obecnie posiadać młody pracownik na rynku pracy.
W drugim dniu konferencji miałam przyjemność uczestniczyć jako prelegentka w debacie pt. „Przyszłość kształcenia zawodowych umiejętności cyfrowych – szanse i wyzwania”. Ta ważna debata zgromadziła ekspertów, nauczycieli, przedstawicieli instytucji edukacyjnych i innych zainteresowanych, aby omówić kluczowe aspekty związane z kształceniem zawodowym w erze cyfrowej.
W mojej prezentacji skupiłam się na analizie szans i wyzwań, jakie stoją przed nami w kontekście przyszłości kształcenia zawodowych umiejętności cyfrowych. W dobie szybkiego postępu technologicznego i zmieniającego się rynku pracy, konieczne jest odpowiednie przygotowanie młodych ludzi do wymagań cyfrowej gospodarki. Poniżej przedstawiam kilka kluczowych punktów, które omówiłem podczas debaty.
- Zwiększenie dostępności i równości: Jednym z głównych wyzwań jest zapewnienie równego dostępu do kształcenia zawodowego w zakresie umiejętności cyfrowych. Wielu uczniów nadal boryka się z brakiem dostępu do niezbędnego sprzętu i infrastruktury. Dlatego ważne jest inwestowanie w infrastrukturę technologiczną w szkołach i zapewnienie dostępu do narzędzi cyfrowych dla wszystkich uczniów, niezależnie od ich pochodzenia czy lokalizacji.
- Aktualizacja programów nauczania: Wzrost technologii cyfrowych wymaga nieustannego dostosowywania programów nauczania, aby uwzględnić nowe umiejętności i narzędzia. Należy wprowadzić nowe treści na temat programowania, analizy danych, sztucznej inteligencji i innych obszarów związanych z cyfrową transformacją.
- Interdyscyplinarność: Wprowadzenie interdyscyplinarnych programów nauczania, które integrują różne dziedziny wiedzy, takie jak nauki ścisłe, informatyka, inżynieria, biznes, sztuka i nauki społeczne pozwala na rozwijanie holistycznego podejścia do technologii cyfrowej, integrując je z innymi dziedzinami wiedzy. Uczniowie powinni mieć możliwość zdobycia wiedzy i umiejętności z różnych dziedzin, aby lepiej zrozumieć i zastosować technologię cyfrową w różnych kontekstach.
Przykład: wykonanie projektu dotyczącego zaprojektowania inteligentnego lub energooszczędnego domu, który łączy wiedzę z budownictwa, energetyki programowania i technologii sensorowych.
- Umiejętności miękkie: Oprócz umiejętności technicznych, przyszłe wyzwania będą wymagały również umiejętności miękkich, takich jak kreatywność, zdolności analityczne, umiejętność pracy zespołowej, komunikacja, zarządzanie projektem i rozwiązywanie problemów. Kształcenie powinno uwzględniać rozwój tych umiejętności, aby uczniowie byli w stanie efektywnie i twórczo wykorzystać technologię cyfrową w praktyce.
- Szkolenie nauczycieli: Skuteczne kształcenie zawodowe wymaga odpowiedniego szkolenia nauczycieli. Nauczyciele muszą być odpowiednio wyposażeni w wiedzę i umiejętności cyfrowe, aby efektywnie przekazywać je uczniom. Dlatego ważne jest inwestowanie w rozwój zawodowy nauczycieli, organizowanie szkoleń, warsztatów i mentoringu, które umożliwią im aktualizację umiejętności cyfrowych i integrację nowych technologii w procesie nauczania.
- Praktyczne doświadczenia – projekty i staże zawodowe: Ważne jest zapewnienie uczniom możliwości praktycznego stosowania swoich umiejętności cyfrowych poprzez realizację projektów praktycznych na lekcjach i odbywanie staży w firmach związanych z technologią cyfrową. Tego rodzaju doświadczenia pomagają uczniom zrozumieć realne zastosowania technologii cyfrowej i rozwijać umiejętności praktyczne.
- Śledzenie i próba nadążenia za szybkim rozwojem technologii: Technologia rozwija się w szybkim tempie, wprowadzając nowe narzędzia, techniki i trendy. Kształcenie musi nadążać za tymi zmianami i zapewniać aktualną wiedzę i umiejętności, które są wymagane na rynku pracy. Wprowadzanie nowoczesnych technologii i trendów, takich jak sztuczna inteligencja, staje się coraz bardziej istotne.
Należy wspomnieć o gorącym temacie jakim jest Chat GPT w kontekście edukacji. Myślę, że sztuczna inteligencja może pomóc nauczycielom i edukatorom w planowaniu i poradzeniu lekcji, a także może być przyjacielem ucznia przy mądrym korzystaniu z tej technologii. Oczywiście słychać głosy i podejrzenia, że ta technologia będzie używana do tworzenia plagiatów, czy będzie za uczniów odrabiała zadania domowe. Jak każda nowa technologia – trzeba się z nią zapoznać i poeksperymentować, żeby móc rozeznać się jak może nas wesprzeć. Ten model językowy może nam pomóc w generowaniu treści edukacyjnych, przygotowaniu dla nas quizów, zagadek zawodowych- dostosowanych do naszych potrzeb. Może nam to pomóc poprawić zadania uczniów szybciej i wpłynąć na atrakcyjne przyswajanie wiedzy.
- Dobre nawyki i zdolność do regeneracji: Praca zdalna, home office, zdalne rekrutacje…wszystko to wpłynęło bezpośrednio na nasz stan psychiczny dlatego należy też zwróć uwagę na umiejętność pozytywnej adaptacji i radzenia sobie w sytuacjach kryzysowych. A także dostosowania się do warunków dynamicznie zmieniającego się świata, odporność na te zmiany i zdolność do regeneracji.
- Współpraca z sektorem prywatnym: Silna współpraca między szkołami a sektorem prywatnym jest kluczowa dla kształcenia zawodowego. Firmy mogą zapewnić aktualną wiedzę i know-how, a także oferować praktyki i staże, które dostosowują uczniów do wymagań rynku pracy. Partnerstwa z lokalnymi przedsiębiorstwami i organizacjami branżowymi mogą przyczynić się do lepszego dopasowania kształcenia zawodowego do realnych potrzeb i trendów zawodowych.
- Ciągłe uczenie się i adaptacja: Kształcenie zawodowych kompetencji cyfrowych nie powinno kończyć się wraz z ukończeniem szkoły. W obliczu szybko zmieniającego się środowiska technologicznego, ważne jest promowanie kultury ciągłego uczenia się i adaptacji. Uczniowie powinni rozwijać umiejętność samokształcenia, uczestniczyć w szkoleniach i kursach uzupełniających, aby być na bieżąco z najnowszymi technologiami i trendami.
Debata na temat przyszłości kształcenia zawodowych umiejętności cyfrowych była niezwykle inspirująca i pouczająca. Uczestnicy mieli możliwość dzielenia się swoimi doświadczeniami, pomysłami i najlepszymi praktykami w tym obszarze. Wnioski z debaty są niezwykle istotne dla dalszego rozwoju kształcenia zawodowego i zapewnienia, że młodzi ludzie będą odpowiednio przygotowani do pracy w erze cyfrowej.
Konferencja była doskonałą okazją do spotkania innych profesjonalistów, zdobycia nowej wiedzy i nawiązania kontaktów związanych z kształceniem zawodowym. Jestem przekonana, że te dyskusje przyczynią się do tworzenia bardziej skutecznych programów nauczania, zwiększenia dostępności do kształcenia cyfrowego i lepszego przygotowania młodych ludzi do przyszłych wyzwań zawodowych.
1 dzień konferencji:
Link do transmisji w języku polskim:
https://youtube.com/live/l7Zn09Vmu8w?feature=share
Link do transmisji w języku angielskim:
https://youtube.com/live/MyCZyT4o_RY?feature=share
Warsztaty w języku polskim:
https://youtube.com/live/8U7efx5Ivw4?feature=share
Warsztaty w języku angielskim:
https://youtube.com/live/xYV4DnmnaOM?feature=share
2 dzień konferencji:
Link do transmisji w języku polskim:
https://youtube.com/live/324q5f5-ImY?feature=share
Link do transmisji w języku angielskim:
https://youtube.com/live/RONu2pjAeJw?feature=share
Temat konferencji zainspirował mnie również do przeprowadzenia przedwakacyjnych warsztatów (22.06) z uczniami klasy 7 i 8 Szkoły Podstawowej Nr 7 w Bochni w ramach działań związanych z programem Erasmus +: Kształtowanie kompetencji kluczowych uczniów niezbędnych na rynku pracy:
– umiejętności samodzielnego uczenia się,
– zawodowych umiejętności cyfrowych,
– kompetencji przyszłości.
Podczas spotkania skupiliśmy się z uczniami na:
- Rozwijaniu umiejętności samodzielnego uczenia się: Celem szkolenia było zachęcenie uczniów do aktywnego uczestnictwa we własnym procesie uczenia się. Chciałam, aby zdobyli umiejętność planowania, organizowania i oceny swojego postępu w nauce. Szkolenie skupiło się na technikach skutecznego uczenia się, zrozumieniu własnego stylu uczenia się i wykorzystywaniu różnorodnych źródeł informacji.
- Wzmacnianiu zawodowych umiejętności cyfrowych: W dzisiejszym cyfrowym świecie umiejętności technologiczne są niezwykle istotne na rynku pracy. Celem szkolenia było rozwijanie umiejętności obsługi narzędzi i technologii cyfrowych, takich jak oprogramowanie biurowe, programowanie, analiza danych, komunikacja wirtualna i zarządzanie informacjami. Uczniowie rozmawiali również o cyfrowej etyce i bezpieczeństwie w sieci.
- Promowaniu kompetencji przyszłości: Wzrastająca zmienność i złożoność dzisiejszego rynku pracy wymagają pewnych umiejętności przyszłościowych. Szkolenie skupiało się na rozwijaniu kompetencji, takich jak kreatywność, myślenie krytyczne, umiejętność pracy w zespole, adaptacja do zmian, rozwiązywanie problemów i komunikacja interpersonalna. Uczniowie również uczyli się o trendach i nowych technologiach, które mają wpływ na rynek pracy.
- Integracji teorii z praktyką: Celem szkolenia było zapewnienie uczniom możliwości praktycznego zastosowania nabywanych umiejętności w realistycznym kontekście. Poprzez projekty, studia przypadków i praktykę zawodową, uczniowie będą mieli okazję wykorzystać swoje umiejętności samodzielnego uczenia się, umiejętności cyfrowe i kompetencje przyszłościowe w praktyce.
- Budowaniu świadomości rynku pracy: Szkolenie miało na celu zwiększenie świadomości uczniów na temat dynamicznego środowiska rynku pracy. Mieli okazję poznać różne ścieżki kariery, wymagania zawodowe i trendy związane z ich wybranymi dziedzinami. Uczniowie rozmawiali o znaczeniu rozwoju zawodowego, budowania sieci kontaktów i samodzielnej planifikacji kariery.
- Wspieraniu samodzielności i odpowiedzialności uczniów w kontekście ich rozwoju zawodowego: Uczniowie byli zachęcani do podejmowania inicjatywy, samodzielnej identyfikacji swoich celów i planowania działań potrzebnych do ich osiągnięcia. Szkolenie promowało również umiejętność samorefleksji i uczenia się na błędach.
Wszystkie zagadnienia miały na celu przygotowanie uczniów do wejścia na rynek pracy, zapewniając im niezbędne umiejętności, które są pożądane przez pracodawców i potrzebne do odniesienia sukcesu zawodowego w dzisiejszych czasach.
Katarzyna Ćwiąkała – doradca metodyczny z obszaru kształcenia zawodowego, ekspert EVET
