Aktualnie wielu nauczycieli pracujących zdalnie zadaje sobie pytania: czy oceniać pracę uczniów, jak oceniać, w jaki sposób monitorować ich pracę?
Przed przystąpieniem do czytania dalszej części artykułu bardzo proszę o wypełnienie ankiety.
Proszę wejść na stronę www.menti.com lub skorzystać z bezpłatnej aplikacji na urządzenia mobilne Mentimeter i wpisać kod, który pojawia się na górze prezentacji. Po wpisaniu kodu zaznacz swoją anonimową odpowiedź. Wyniki wyświetlają się automatycznie na ekranie.
1. Funkcje oceniania w szkole.
Ocenianie jest bardzo potrzebne w procesie uczenia się. Pomaga ono uczniom uczyć się, a więc powinno być obecne również w nauczaniu zdalnym.
Głównym celem oceniania jest informacja dla ucznia o jego pracy, a w szczególności ma to być pomoc dla niego w uczeniu się. Duże znaczenie ma tutaj nasz komentarz do pracy ucznia: co zrobił dobrze, co mu nie wyszło, co i jak powinien poprawić – czyli jak uczeń powinien dalej pracować.
- 12. Ocenianie bieżące z zajęć edukacyjnych ma na celu monitorowanie pracy ucznia oraz przekazywanie uczniowi informacji o jego osiągnięciach edukacyjnych pomagających w uczeniu się, poprzez wskazanie, co uczeń robi dobrze, co i jak wymaga poprawy oraz jak powinien dalej się uczyć.
Rozporządzenie MEN z dnia 22 lutego 2019 r. w sprawie oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy
w szkołach publicznych.
Wymienione dwie funkcje oceniania stanowią sedno oceniania kształtującego, które moim zdaniem jest bardzo wskazane podczas nauczania zdalnego.
2. Informacja zwrotna do pracy ucznia w zdalnym nauczaniu.
W obecnej sytuacji nauczania zdalnego trzeba się bardzo zastanowić, które prace będą podlegać ocenie poprzez udzielanie uczniom przez nauczyciela informacji zwrotnej. Trzeba przyznać, że w nauczaniu zdalnym jest to bardzo uciążliwe i pracochłonne. W czasie lekcji, odbywających się tradycyjnie w klasie szkolnej – nauczyciel mógł udzielać uczniom wskazówek na bieżąco.
Nie do każdej pracy ucznia trzeba dawać informację zwrotną. Warto zapowiedzieć uczniom, które prace będą oceniane, a które nie. Warto dawać takie zadania, które nie sprawdzają tylko wiedzy, ale sprawdzających, czy uczniowie myślą, analizują, rozumieją. W miejsce informacji zwrotnej od nauczyciela można też stosować ocenę koleżeńską i samoocenę.
Ważne jest też to, że oceniamy tylko to co ustaliliśmy wcześniej – ustalone wcześniej kryteria (np. prawidłowość obliczeń, precyzję zapisu, dokładność, estetykę). Informacja zwrotna (komentarz) nie może też być za długa – uczeń musi być w stanie to co mu napiszemy „skonsumować”. Warto jest ograniczyć komentarz – ocenę np. do 2, 3 rzeczy.
Przydatna jest tutaj metoda stosowana w ocenianiu kształtującym: 2 gwiazdy i jedno życzenie.
W ramach skracania formy informacji zwrotnej, możesz zapowiedzieć uczniom, że do swojej pracy dostaną komentarz w formie: dwie gwiazdy i jedno życzenie. Czyli w komentarzu napiszesz uczniowi o dwóch rzeczach, które zrobił dobrze i o jednej, którą trzeba poprawić. Ten sposób pozwala nauczycielowi poświęcić mniej czasu na formułowanie komentarza, a uczniowi daje większe szanse go przyswoić.
3. Jak ocenianie kształtujące może pomóc w zdalnym nauczaniu?
Słowem odmienianym teraz przez wszystkie przypadki jest słowo – „relacje”. Informacja zwrotna
w nauczaniu zdalnym to przede wszystkim budowanie relacji w procesie uczenia się. Doceniamy ucznia za jego wysiłek, zaangażowanie. Odchodzimy od rywalizacji na rzecz współpracy. Mniejszą wagę ma stosowanie ocen sumujących. Informacja zwrotna sprawia, ze uczeń nie porównuje się do innych (jak przy ocenianiu sumującym) – skupia się na sobie i na swoim rozwoju.
W niektórych sytuacja nie jesteśmy w stanie w stanie sprawdzić, czy uczniowie wykonali pracę samodzielnie. My nauczyciele musimy teraz skupić się na kształtowaniu ich wiedzy, by nasi uczniowie rozumieli przekazywane przez nas informacje, zamiast je zapamiętywali.
Wnioski:
4. Sposoby stosowania informacji zwrotnych w zdalnym nauczaniu.
Przykład informacji zwrotnej – jako komentarz do pracy w aplikacji Google Classroom.
5. Jak pogodzić ocenianie kształtujące z wystawianiem stopni na koniec semestru i WSO?
Aktualna sytuacja to nie jest czas na wprowadzanie rewolucji także w ocenianiu. Oczywiście ocena wyrażona stopniem też jest bardzo istotna.
Dobrym sposobem jest utrzymanie strategii kompromisu pomiędzy ocenianiem kształtującym
i sumującym. Skorzystanie z dotychczas wystawionych ocen. Potraktowanie obecnej sytuacji jako możliwości oceniania aktywności i zaangażowania ucznia. Zamiast sprawdzianów i testów, do których odpowiedzi uczniowie mogą znaleźć w Internecie lub od siebie odpisać – dopuścić oceny projektów przygotowanych indywidualnie przez uczniów.
Przepisy prawa mówią wyraźnie, że ocena ma być informacją o osiągnieciach ucznia. Nie precyzują dokładnie jak mamy to robić. Można powiedzieć, że zapisy w ustawie są dla nas bardzo korzystne, ponieważ monitorowanie i sprawdzanie efektów możemy robić dowolnie.
Ocenianie osiągnięć edukacyjnych ucznia polega na rozpoznawaniu przez nauczycieli poziomu
i postępów w opanowaniu przez ucznia wiadomości i umiejętności w stosunku do:
1) wymagań określonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego lub efektów kształcenia
i kryteriów weryfikacji w podstawie programowej kształcenia w zawodzie szkolnictwa branżowego oraz wymagań edukacyjnych wynikających z realizowanych w szkole programów nauczania;
Art. 44b pkt 3 Ustawa o Systemie Oświaty
Ocenianie osiągnięć edukacyjnych (…) ucznia odbywa się w ramach oceniania wewnątrzszkolnego, które ma na celu:
1) informowanie ucznia o poziomie jego osiągnięć edukacyjnych (…) oraz o postępach w tym zakresie;
2) udzielanie uczniowi pomocy w nauce poprzez przekazanie uczniowi informacji o tym, co zrobił dobrze i jak powinien się dalej uczyć;
3) udzielanie wskazówek do samodzielnego planowania własnego rozwoju;
4) motywowanie ucznia do dalszych postępów w nauce i zachowaniu;
5) dostarczanie rodzicom i nauczycielom informacji o postępach i trudnościach w nauce
i zachowaniu ucznia oraz o szczególnych uzdolnieniach ucznia;
6) umożliwienie nauczycielom doskonalenia organizacji i metod pracy dydaktyczno-wychowawczej.
Art. 44b pkt 5 Ustawa o Systemie Oświaty
Podsumowanie:
- Nie nadinterpretujmy przepisów prawnych dotyczących oceniania.
- Z dyrektorem i nauczycielami ustalmy jak to robimy w szkole – jaki mamy na to plan i pomysł.
- Poinformujmy uczniów i rodziców jaki system oceniania przyjęliśmy (oceniamy by pomóc się uczyć).
- Pytajmy uczniów: czy to w jaki sposób was oceniam – pomaga wam się uczyć? Czy mam to robić inaczej. Wtedy uczniowie będą naszymi sojusznikami😊
- Dbajmy o psychikę swoja i uczniów.
Katarzyna Ćwiąkała